Opšti podaci o Kragujevcu

Grad Kragujevac se nalazi 140 km južno od Beograda, u centralnom delu Srbije i privredni je, politički, kulturno-prosvetni i zdravstveni centar Šumadijskog okruga i Pomoravlja. Zauzima površinu od 835 kilometara kvadratnih, a smešten je na mestu gde se dotiču krajnji ogranci šumadijskih planina – Rudnika, Crnog Vrha i Gledićkih planina, u Kragujevačkoj kotlini, na reci Lepenici.

Pored centralnog istoimenog naselja obuhvata i 56 naseljenih mesta. Grad Kragujevac je četvrti po veličini u Republici Srbiji, a prvi u Šumadiji.

Naseljena mesta grada Kragujevca su: Adžine Livade, Baljkovac, Botunje, Bukorovac, Velika Sugubina, Velike Pčelice, Veliki Šenj, Vinjište, Vlakča, Goločelo, Gornja Sabanta, Gornje Grbice, Gornje Jarušice, Gornje Komarice, Grošnica,Male Pčelice, Korićani, Desimirovac, Divostin, Dobrača, Donja Sabanta, Donje Grbice, Donje Komarice, Dragobraća, Drača, Drenovac, Dulene, Đuriselo, Erdeč, Jabučje, Jovanovac, Kamenica, Korman, Kotraža, Kutlovo, Lužnice, Ljubičevac, Mala Vrbica, Mali Šenj, Maršić, Masloševo, Mironić, Novi Milanovac, Opornica, Pajazitovo, Poskurice, Prekopeča, Ramaća, Resnik, Rogojevac, Stragari, Trešnjevak, Trmbas, Ugljarevac, Cvetojevac, Cerovac, Čumić i Šljivovac.

Poreklo  Kragujevca

Na ovoj teritoriji ljudske naseobine su postojale još u praistorijskom dobu, ali prvi zapis o naselju datira iz turskog doba, iz perioda 1476-1477. godine, a smatra se da je naselje postojalo 500 godina pre toga. Prilikom najezde Turaka, cela Šumadija, pa i Kragujevac, ostali su bez stanovništva, koje se povuklo, ali sa podizanjem novog naselja teritorija oživljava u XV veku. Stanovništvo je bilo većinsko Tursko osim u periodu austrijske vladavine i to od 1689-1690. i 1719-1738. godine. Hrišćansko stanovništvo je u tim periodima ponovo naselilo ovu teritoriju. Smatra se da je Kragujevac nastao, kao urbano naselje, u periodu srpske srednjevekovne države, ali pod osmanlijskom okupacijom stagnira i u rangu je kasabe koja se razvija na levoj obali reke Lepenice. Naselje je imalo centar i mahale, kao i dva karavan-saraja, a ime je dobilo po ptici kraguj koja se u to vreme koristila za lov.

Naziv Kragujevac izveden je od imena ptice kraguj. Kraguj pripada redu ptica grabljivica. To je krupna, snažna i muskulozna ptica koja na prstima ima jake, povijene i oštre kandže. Kljun joj je takođe vrlo jak, a naročito je snažan njegov gornji deo sa šiljastim vrhom i oštrim ivicama koje se preklapaju preko donjeg kljuna. Sve je ovo podešeno za hvatanje i kidanje plena. Čulo vida ovih ptica je neobično oštro, a i čulo sluha je vrlo osetljivo.

Grad se nalazi u srcu Šumadije, u centralnoj Srbiji, na 185 do 220 metara nadmorske visine. Dolinom reke Lepenice, koja teče kroz uže gradsko jezgro, otvoren je prema Velikoj Moravi, a okružuju ga obronci Rudnika i Crnog vrha. Najveća planina u Šumadiji, sa vrhom od 1.132 m je Rudnik, a blago zatalasano, brežuljkasto-brdovito zemljište dominira u reljefu ovog kraja. Veštačke akumulacije za snabdevanje grada vodom (Gružansko, Dulensko, Šumaričko i Grošničko jezero) izgrađene su zbog ograničenih padavina, ali i nedostatka reka. Razgranata mreža puteva povezuju Grad sa velikim brojem gradova i naselja, razvijen je i železnički saobraćaj, te Kragujevac ima dobro razvijenu saobraćajnu strukturu.